دومین بازی در سال 1958 بود که Tennis For Two نام داشت و متشکل از یک توپ و دو راکت و یک تور در وسط (بصورت خط‌های سیاه و سفید) بود که با استقبال باور نکردنی از سوی مردم مواجه شد.

شکل 1: نمایی از صفحه نمایش بازی Space war مربوط به سال 1961  

شکل 2: نمایی از بازی ویدیویی Space war


شکل 3: دو با نفر در حال بازی Space war

نسل اول ( 1972 ـ ‌1977 ) :
در سال 1966 آقای Ralph Bear چند بازی تنیس روی میز و تیراندازی ساخت و آنها را به شرکت Magnavox‌ فروخت. این شرکت نیز اولین کنسول بازی را در سال 1972 تحت عنوان Magnavox Odyssey تولید کرد. در همین سال آقای Bushnell شرکت Atariرا تاسیس کرد. شرکت Atari یک دستگاه سکه‌ای تولید کرد که یک بازی پینگ‌پنگ تحت عنوان Pong را در بر داشت. در آن سال، 19000 دستگاه Pong به فروش رسید که یک موفقیت عالی برای شرکت Atari‌ بود و این شرکت تصمیم گرفت دستگاه‌های بیشتری را با بازی‌های بیشتری تولید کند. جالب اینجاست که بدانید اولین نسل کنسول‌های دستی نیز در سال 1972 توسط کمپانی Waco تولید شد که از 9 دکمه تشکیل شده بود که برای بازی‌هایی مثل دوز طراحی شده بود. در آن زمان کنسول دیگری تحت عنوان Coleco Telstar نیز ساخته شد که جدی‌ترین رقیب کنسول Pong بشمار می‌رفت.

شکل 4 : Magnavox Odyssey ، اولین کنسول بازی که در سال 1972 تولید شد.

نسل دوم ( 1977 ـ 1985 ) :
کنسول‌های نسل اول به گونه‌ایی بودند که فقط یک بازی بر روی آنها اجرا می‌شد و بازیکن بعد از چندبار انجام دادن آن خسته می‌شد و مجبور بود برای انجام یک بازی جدید، کنسول دیگری خریداری کند. در کنسول‌های نسل دوم این ایراد برطرف شد و شرکت‌های سازنده حافظه‌های جانبی قابل حملی را تولید کردند که در داخل کنسول‌ها گذاشته می‌شد و کنسول آن حافظه را می‌خواند و بازی را اجرا می‌کرد.
در سال 1977 شرکت Atari اولین کنسول خود با این ویژگی را تحت عنوان Video Computer System ( VCS ) تولید کرد که بعدا Atari 2600 نام گرفت که 9 بازی مختلف برای آن ساخته شده بود. سپس شرکت‌های دیگری نیز وارد کار شدند و کنسول‌های جدیدی را تولید کردند.
در سال1980 شرکت Intellvision کنسول Mattelرا تولید کرد که از نظر پردازنده قدرتی دو برابر قدرت کنسول Atari 2600 داشت. در سال 1982 نیز شرکت ColecoVision کنسول دیگری را تولید کرد که قدرت پردازش آن از دو کنسول دیگر بیشتر بود.

شکل 5: نمایی از کنسول بازی Atari 2600

در سال 1982 پای کامپیوترهای خانگی هم به دنیای بازی‌ها باز شد و کامپیوترهایApple 2 ،Commodore 64 و ZX Spectrum نیز به عنوان رقبای جدی برای کنسول‌های تولید شدند. ویژگی این کامپیوترها این بود که علاوه بر انجام بازی, برنامه‌های بسیار زیادی نیز روی آنها قابل اجرا بود. در بین سال‌های 80 تا 85 بازی‌های عالی و ماندگاری تولید شدند که می‌توان به Defender ، Pole Position و Pac-manاشاره کرد. این کنسول‌ها و کامپیوترها بسیار پرطرفدار بودند و با استقبال بسیار خوبی از سوی مردم مواجه شدند و نام آنها در تاریخ ماندگار شد.

شکل 6: Pac-man ، یکی از پرطرفدارترین بازی‌های کامپیوتر‌ی بود که با استقبال خوبی مواجه شد.

نسل سوم ( 1985 ـ 1989 )‌ :
تقریبا از سال 1983 بود که شرکت‌های زیادی بوجود آمدند و هرکدام بازی‌های بسیاری تولید کردند تا جایی که بازار از بازی‌های کامپیوتری اشباع شده بود و بسیاری از آنها نیز بسیار شبیه یکدیگر بودند. قدرت سیستم‌های کامپیوتری نسبت به کنسول‌ها نیز باعث شده بود تب و تاب خرید کنسول در بین مردم پایین بیاید. اما در سال 1985 ، نسل سوم کنسول‌های بازی با تولید کنسول Famicom توسط شرکت Nintendo متولد شد. نام عمومی ‌این کنسول NES بود.
بازی Super Mario Bros نیز برای اولین بار روی این کنسول ارائه شد که باعث گردید این کنسول با استقبال فوق‌العاده‌ای مواجه شده و بازار کنسول‌ها دوباره داغ شود. در این سال‌ها شرکت Sega‌ نیز کنسول Master System را تولید کرد که آن هم کنسول موفقی بود اما نه به اندازه کنسول NES.
رقبای دیگری مثلAtari7800 و Sharp X68000 نیز وجود داشتند اما به قدرتمندی کنسولNintendo وSega نبودند. انقلابی که در نسل سوم کنسول‌ها صورت گرفت اضافه شدن Game pad یا همان دسته بازی است که شامل چهار جهت اصلی ، چهار جهت فرعی و دو دکمه برای شلیک کردن یا پریدن بود. این امر باعث بوجود آمدن تنوع زیادی در بازی‌های آن دوره شد و بازی‌های مطرحی چون Final Fantasy ، Metal Gear ، Legend of Zelda ، Sonic و Bomber manدر آن سال‌ها تولید شد که همه آنها تبدیل به آثار جاوید و ماندگاری شدند که هنوز هم نسخه‌های جدیدی از آنها ساخته می‌شود و طرفداران زیادی نیز دارد.
در مجموع موفق‌ترین کنسول نسل سوم ، کنسول شرکتNintendo بود که توانست بازی‌های فوق‌العاده‌ایی را تولید کند و بواسطه این بازی‌های خوب آمار جهانی فروش این دستگاه به 60 میلیون رسید که یک آمار خیره کننده بود.

نسل چهارم ( ‌1989 ـ 1994 ) :
در این سال‌ها تولید کنسول و بازی به یک امر تخصصی و کم کم به یک صنعت تبدیل شد. صنعتی که سرمایه گذاری‌های کلانی در آن صورت گرفت و سودهای سرشاری را نیز در بر داشت. حتی تا حد و اندازه صنعت فیلم سازی‌ هالیوود مطرح شد و رقابت شرکت‌های بزرگ با یکدیگر بیش از پیش شد.
شرکت Sega که در مقابل رقیب خود یعنی Nintendo شکست خورده بود کنسول جدیدی را تولید کرد که از نظر سخت‌افزاری بسیار برتر از کنسول قبلی بود. کنسول Sega Mega Drive از یک PC-Engine استفاده می‌کرد که محصول مشترک شرکت‌های NEC و Hudson Soft بود. شرکت Nintendo نیز برای اینکه از رقیب خود عقب نیفتند کنسول Super NES‌ را تولید کرد. در این بین شرکت NEC نیز کنسول Turbo GrafX را تولید کرد که از CD- ROM در آن استفاده کرد اما به دلیل اشکالات بسیاری که داشت با شکست مواجه و از دور رقابت خارج شد.
شرکت Nintendo نیز چنین قصدی را داشت که آنها هم در این راه موفق نبودند. تا اینکه در سال 1991 بازی Sonic the Hedgehog‌ برای کنسول Sega‌ ارائه گشت که باعث برتری کنسول Sega در آن سال شد. پس از آن نیز بازی Mortal Kombat برای هر دو کنسول ساخته شد که نسخه مخصوص Sega این بازی بهتر بود و بازی هم یک برگ برنده برای Sega بشمار می‌رفت. اما باز هم کنسول Nintendo به دلیل تعداد رنگ‌های بیشتر و صدای بهتری که نسبت به رقیب خود داشت توانست فروش بیشتری داشته باشد و برتری نسل قبلی خود را در این نسل جدید نیز حفظ کند. این نسل شروع بازی‌های چند زبانه نیز بود که علاوه بر زبان ژاپنی و انگلیسی, به زبان‌های اسپانیولی, ایتالیایی, فرانسوی و آلمانی نیز ساخته می‌شدند. کامپیوترها نیز پیشرفت خوبی کرده بودند و بازی‌ها تحت سیستم عامل DOS انجام می‌شد. بازی‌های مطرحی مثلPrince of Persia ، Dune II و Sim City که بازی‌های انقلابی در زمان خود بودند. بخصوص بازی Dune II که اولین بازی سبک استراتژی به شمار می‌رود.

شکل 7: نمایی از اولین نسخه بازی جذاب Prince of Persia

نسل پنجم ( 1994 ـ 1999 )‌ :
در این دوره چندین کنسول از شرکت‌های مختلفی تولید شد.
کنسول Saturn متعلق به شرکت Sega و کنسولUltra 64 که ساخت شرکت Nintendo بود. اما یک شرکت جدید اولین کنسول خود را در این سال‌ها تولید کرد که به یک نام ماندگار تبدیل شد و شروع یک راه پر موفقیت بشمار می‌رفت. کنسول PlayStation ساخت شرکت Sony در ابتدا یک رقیب برایSega و Nintendo محسوب می‌شد اما در کمترین زمان ممکن آنقدر بزرگ شد که دو کنسول دیگر را حتی در حد یک رقیب نیز برای خود نمی‌دید بهترین دلیل آن هم فروش این کنسول‌ها بود. به این ترتیب که کنسول PS‌ در آن سال‌ها 102.5 میلیون دستگاه فروخت در حالی که کنسولNintendo 64 ، 33 میلیون و کنسول Sega Saturn‌تنها 9.3 میلیون دستگاه به فروش رساندند. جالب اینجاست که بدانید شرکت Nintendo خود باعث این شکست شد چرا که در کنسول نسل قبلی خود قصد استفاده از CD-ROM و به همین دلیل با شرکت سونی همکاری کرد اما پروژه نیمه تمام رها شد و شرکت سونی برای قدرت‌نمایی آن پروژه را به اتمام رساند و شرکت Nintendo را با شکست بزرگی مواجه کرد.
کنسول‌های دیگری نیز در این دوره تولید شدند که به دلیل کیفیت بسیار پایین به سرعت شکست خوردند و به راحتی کنار رفتند. شرکت Atari با ارائه کنسول Atari Jaguar قصد داشت دوباره به دنیای ساخت کنسول برگردد که با فروش 250 هزار دستگاه شکست تمسخر آمیزی خورد و مجبور شد که کار خود را در دنیای نرم‌افزار ادامه دهد. اما شرکت سونی با استفاده از CD-ROM توانست خود را از بقیه جدا کند و به دلیل قدرت سخت‌افزاری بالا و تعداد دکمه‌های زیادی که روی Game pad خود داشت توانست بازی‌های فوق‌العاده‌ای را تولید کند که پر فروش‌ترین آنها بازی Gran Turismo بود.
از این تاریخ به بعد بازی‌ها رنگ و روی جدیدی به خود گرفتند و این تحول را باید به نوعی مدیون شرکت سونی و کنسول PlayStationبدانیم.

نسل ششم ( 1999 ـ 2006 ) :
شاید آغاز این نسل را اواخر سال 1998 باید دانست؛ زمانی که کنسول Dream Cast توسط شرکت Sega تولید شد. شرکت Sega که شکست سختی خورده بود با ساخت کنسول جدید خود باز هم از نام خود دفاع کرد و نظر بسیاری را به خود جلب کرد. در این کنسول برای اولین بار یک مودم تعبیه شده بود که بواسطه آن کاربر می‌توانست بازی‌ها را به صورت آنلاین بازی کند. اما موفقیت این کنسول خیلی ادامه نداشت چرا که در سال 2000 کنسول PlayStation 2 توسط سونی تولید شد و باز هم بازار را در دست گرفت بگونه‌ایی که حتی کنسول‌های Game Cube ساختNintendo و XboX ساخت Microsoft هم نتوانستند جلوی فروش بی‌امان کنسول PS2 را بگیرند و این کنسول بار دیگر رکورد فروش صد میلیون دستگاه را شکست، همانطور که کنسول PS نیز این کار را کرده بود. اما فروش PS2 از PS نیز بیشتر بود. تمامی‌این کنسول‌ها از قدرت سخت‌افزاری خوبی برخوردار بودند اما تنها چیزی که می‌توانست باعث برتری یکی از آنها نسبت به بقیه شود تبلیغات مناسب و بازی‌های خوب بود که شرکت سونی در هر دو راه موفق‌تر از رقبای خود عمل کرد و با فروش 115.36 میلیون دستگاه، باز هم برترین کنسول زمان خود شناخته شد.
بازی‌های ‌فوق‌العاده‌ای مانند GTA3 و Metal Gear Solid2 در سال 2001 برای این کنسول ساخته شدند که از عوامل مهم برتری PS2 به شمار می‌رفتند. XboX بخش شبکه‌ای خوبی داشت و بازی Halo2 بیش از هشت میلیون نسخه فروش داشت اما این کنسول در سرتاسر دنیا محبوب نشد و بخصوص در آسیا مورد استقبال قرار نگرفت. رده‌بندی فروش این چهار کنسول به این ترتیب بودPS2 , XboX‌ , Game cube وDream Cast‌. بازی‌های این دوره از کیفیت بسیار بالایی برخوردار بودند و تنوع ‌فوق‌العاده‌ای نیز داشتند اما اکثر آنها بازی‌های خشن و پر زد و خوردی بودند.
حتما به یاد دارید که بازی GTA 3 وGTA :Vice City چه سر و صدایی به پا کرد تا جایی که پاپ نیز انجام این بازی‌ها را تحریم کرد. این بازی به دلیل خشونت بیش از حد و صحنه‌های پر از جرم و جنایت، در اکثر کشورهای دنیا غیر قانونی اعلام شد و در بقیه کشورها نیز فقط برای افراد بالای 18 سال مجاز بود این شرایط برای بازی Man Hunt نیز بوجود آمد.
در این دوره سازندگان بازی به نوعی فقط به فکر جیب خود بودند تا اینکه به فکر فرهنگ‌سازی و سلامت روحی افراد جامعه باشند.

نسل هفتم ( از 2006 ) :
کنسول‌های نسل هفتم همان کنسول‌هایی هستند که از آنها به عنوان نسل جدید یا Next-Gen نام برده می‌شود. کنسول XboX 360 محصول Microsoft‌, کنسولPlayStation 3 محصول سونی و کنسول Wii محصول Nintendo (برای اطلاعات بیشتر در خصوص این سه کنسول به شماره 30 ماهنامه مراجعه کنید).
قدیمی‌ترین این شرکت‌ها در ساخت کنسول شرکت Nintendo‌ است و به نوعی می‌توان گفت متفاوت‌ترین کنسول را نیز تولید کرده است.

شکل 8: نمونه‌ای از کنسول PlayStation 3

شکل 9: نمونه‌ای از کنسول XboX 360

شکل 10: نمونه‌ای از کنسول Wii

فعلا نمی‌توان هیچ قضاوتی در خصوص رقابت این سه کنسول کرد چرا که شانه به شانه هم پیش می‌روند و رقابت بسیار سختی با یکدیگر دارند و نمی‌توان گفت کدامیک از آنها پیروز این رقابت خواهند بود.
شرایط به کلی عوض شده است و نمی‌توان ادعا کرد که چون سونی در دو نسل قبل برتری کاملی داشته در این نسل نیز نسبت به رقبای خود برتری خواهد داشت. شاید لازم باشد چند سالی صبر کنیم تا بتوان برنده این رقابت بسیار سخت را تعیین کرد.

منبع: سایت اینترنتی مجله رایانه خبر

www.computernews.ir